Dokładnie 160 lat temu, 16 kwietnia 1863 roku, w lasach nieopodal Łukowej rozegrała się powstańcza bitwa z Rosjanami. Oddział około 260 powstańców dowodzonych przez Marcina Borelowskiego ps."Lelewel", zadał poważne straty czterokrotnie liczniejszemu oddziałowi armii carskiej. Dziś wspomniano bohaterskich powstańców, ich idee oraz ofiarę.

Powstanie styczniowe

Powstanie styczniowe to polski zryw niepodległościowy przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone Manifestem 22 stycznia 1863 roku, wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Trwało do jesieni 1864 roku i zasięgiem objęło ziemie zaboru rosyjskiego, tj. Królestwo Polskie i ziemie zabrane, zyskując także szerokie poparcie wśród ludności litewskiej i częściowe pośród białoruskiej.

[FOTORELACJA]9032[/FOTORELACJA]

Jak przypominają historycy, było największym i najdłużej trwającym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej.

- Miało charakter wojny partyzanckiej, której towarzyszyło powstanie tajnych władz jak rząd czy dyktatorzy. Stoczono podczas niego około 1 200 bitew i potyczek - zaznacza Tomasz Brytan historyk, autor książki „Borowe młyny 16 IV 1863”.

Bitwa pod Borowymi Młynami

Jedną z potyczek, jaką powstańcy styczniowi stoczyli z Rosjanami na Ziemi Biłgorajskiej była Bitwa pod Borowymi Młynami, nieopodal Łukowej. Stoczona została ona 16 kwietnia 1863 roku przez oddział pułkownika Marcina Borelowskiego ps. "Lelewel" z oddziałem wojsk rosyjskich majora Iwana Sternberga.

- Bitwa o tyle jest ważna i symboliczna, bo było to pierwsze spotkanie dowódców, tj. Borelowskiego i Sternberga. Po walce pod Borowymi młynami obaj walczyli na przeciw siebie jeszcze przyjemniej kilkukrotnie, a apogeum była wygrana przez powstańców Bitwa na Wzgórzu Polak pod Tereszpolem. Ważna jest także ze względu na powstańców, którzy nie byli anonimowi - podkreśla Tomasz Brytan.

Historyk wymienia m.in.:

- Mieczysław Romanowski - poeta romantyk,
- komisarz Rządu Narodowego na województwo lubelskie Gustaw Wasilewski,
- byłego oficera Legii Cudzoziemskiej w Algierze Kaliksta Ujejskiego
- ks. Michała Dominika Żółtowskiego

- To m.in. osoba ks. Żółtowskiego przyczyniła się do pokrzyżowania rosyjskich planów otoczenia oddziału Borelowskiego. Kapłan przedarł się na lewe skrzydło dobrze ufortyfikowanych powstańców i poinformował ich o rosyjskich działaniach, czyn ten niestety przypłacił życiem. Nie znamy dokładnych strat wojsk carskich, ale musiały być znaczne, skoro zarządzono odwrót i to aż oddalonego o kilkadziesiąt kilometrów garnizonu w Janowe Lubelskim - zaznacza Wiesława Kubów, dyrektor GOK w Łukowej i organizator rocznicowych wydarzeń.

[ZT]33485[/ZT]

Ziemia zroszona krwią patriotów

- Nie ma większej miłości, niż ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół. Te słowa wypowiedziane przez Chrystusa i poparte jego ofiarą na krzyżu, wzięli sobie głęboko do serca powstańcy styczniowi. Także na naszej ziemi przelewali krew, by kolejne pokolenia mogły żyć w bezpiecznej, wolnej i samorządnej Polsce. Dziś oddajemy cześć i prosimy Boga o miłosierdzie nad ich duszami - mówił podczas Mszy św. ks. Waldemar Kostrubiec.

Patriotyzm w powiecie biłgorajskim, a szczególnie w rejonie Łukowej był i jest bardzo mocny. Wystarczy wspomnieć, że obok bitew i potyczek powstania styczniowego, walczono tam w I wojnie światowej, a apogeum przelanej krwi i poświecenia nastąpiło w czasie II wojny światowej. To w gminie Łukowa stoczono największą bitwę partyzancką okupowanej Polski i znajduje się największy cmentarz partyzancki. A pobliski Józefów przez pewien czas był nazywany Rzeczpospolitą Józefowską, ze względu na przejęcie miasta przez partyzantów.

-W bitwie pod Osuchami i w biłgorajskich lasach ginęli młodzi chłopcy, którzy tak jak powstańcy styczniowi, mieli w sercu ideę wolnej Polski - zauważa w rozmowie z portalem bilgoraj.com.pl Wiesława Kubów.

[ZT]32492[/ZT]

Uroczystości w 160. rocznicę Bitwy pod Borowymi Młynami

Uroczystości rozpoczęły się dziś, od zbiórki pocztów sztandarowych. Następnie w świątyni w Łukowej odbyła się akademia patriotyczna przygotowana przez młodzież i dzieci z Chórku "Harmonia". Punktem kulminacyjnym była Msza święta celebrowana w intencji powstańców. W programie znalazł się także wykład historyczny i złożenie kwiatów pod powstańczą mogiłą.

Obchodom rocznicowym towarzyszył będzie także Regionalny Konkurs Recytatorski im. Mieczysława Romanowskiego oraz wycieczki dla uczniów szlakiem powstańczych bitew.