W spotkaniu obok członków Komisji Oświaty - Mirosława Tujaka, Mirosława Lipińskiego, Renaty Sochy, Jarosława Bondyry i Jana Tochmana - uczestniczyli radni Tomasz Grabias i Janusz Wójcik oraz Burmistrz Janusz Rosłan, wiceburmistrz Michał Dec, inspektor ds. oświaty Anna Florkiewicz, mecenas Łukasz Bury oraz dyrektorzy Szkoły Podstawowej Nr 1, 4 i 5 oraz dyrektor Gimnazjum Nr 2. Z przedstawionej przez Burmistrza Rosłana Informacji wynika, że władze Miasta jeszcze przed podpisaniem ustawy reformującej system oświaty w Polsce odbyło się spotkanie z dyrektorami szkół podstawowych i gimnazjów w Biłgoraju. -Na tym spotkaniu stwierdziliśmy, że nie ma problemu w przypadku Miejskiego Zespołu Szkół i Szkoły Podstawowej Nr 4 w Biłgoraju. Wątpliwości dotyczyły Szkoły Podstawowej Nr 5 i Gimnazjum Nr 2 i Szkoły Podstawowej Nr 1 i Gimnazjum Nr 1. Z rozmów i naszych analiz wynika, że nie widzimy sensu powołania nowej placówki, czy też reaktywacji Szkoły Podstawowej Nr 2. Zastanawialiśmy się nad tym w jaki sposób miałyby funkcjonować Szkoły Podstawowe Nr 1 i 5. Poprosiłem dyrektorów by rozważyli takie działania, które byłby najmniej dotkliwe dla nauczycieli. Zwolnień nie da się uniknąć, ale chcemy je zminimalizować, u nas ilość oddziałów będzie mniejsza i to ona pociągnie za sobą zwolnienia. Otwarte pozostaje pytanie jakie decyzje podjąć by te zwolnienia były jak najmniej dotkliwe. Ustawa o systemie oświaty daje nam dwie możliwości, pierwsza polega na wygaszaniu dotychczasowych gimnazjów, druga to powołanie zespołów, gdzie gimnazjum i szkoła podstawowa tworzą na mocy uchwały rady gminy jedną placówkę, gdzie wszyscy nauczyciele są zatrudnieni na tych samych prawach. W drugim przypadku dyrektor gimnazjum staje się zastępca dyrektora tej nowej placówki - podkreślał Janusz Rosłan.
-Tak czy inaczej zwolnienia nauczycieli muszą nastąpić, bo w obu przypadkach mamy do czynienia z ta samą ilością oddziałów. My musimy wybrać mniejsze zło. W przypadku wygaszania gimnazjów mamy możliwości, które daje głównie karta nauczyciela, a mianowicie możliwość przejścia nauczycieli, dla których nie będzie pracy w stan nieczynny, a w przypadku niemożliwości znalezienia pracy w stanie nieczynnym rozwiązania stosunku pracy i wypłacenia odprawy; istnieje także możliwość by kilku nauczycieli z gimnazjów mogło skorzystać z prawa przejścia na wcześniejszą emeryturę i nie pozostawałby bez środków do życia. To pozwoliłoby ograniczyć redukcję etatów w szkołach. W przypadku połączenia szkół każdy nauczyciel ma takie same prawa, a zwalnianie nauczycieli dotykałoby w pierwszej kolejności nauczycieli kontraktowych i mianowani mówiąc najprościej tych którzy mają najniższy stopień awansu zawodowe. Oczywiście o decyzji, które z tych wyjść jest najlepsze zdecyduje Rada Miasta, wierzę, że Rada weźmie pod uwagę opinię wypracowaną przez Komisję Oświaty - dodał Burmistrz. Po podpisaniu przez prezydenta ustawy o reformie oświaty odbyło się drugie spotkanie władz Miasta z dyrektorami placówek. Mecenas Łukasz Bury podkreślał, że reforma wdrażana będzie realizowana latami, a proces podstawowy ma trać dwa lub trzy lata. -Jawi się konieczność spojrzenia na reformę oczami przede wszystkim dyrektorów szkół podstawowych, bo oni będą na swych barkach dźwigali ciężar wprowadzenia tej reformy i prowadzenia szkół w późniejszym latach. Jeżeli rozważamy, którą ścieżkę reformy wybrać, wydaje mi się, że głos decydujący w ocenie skutków wprowadzenia reformy powinni mieć dyrektorzy szkół podstawowych - apelował Bury.
Z informacji jakie przedstawił Marian Kurzyna dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 1 wynika, że jego rozmowy z dyrektorem Gimnazjum Nr 1 Maciejem Buczkiem doprowadziły do pewnego konsensusu, który obejmuje wygaszenie Gimnazjum Nr 1 i częściowe przejmowanie nauczycieli przez Szkołę Podstawową Nr 1. W okresie przejściowym (może najbliższe 5 lat) w budynkach przy ulicy 3 Maja i Zamojskiej kształciłby się klasy I - VI, a w budynku Gimnazjum Nr 1 klasy VII - VIII. W późniejszym okresie, jak wynika, z analiz i danych statystycznych, wszyscy uczniowie zmieścili by się w budynkach obecnie należących do Szkoły Podstawowej Nr 1. Tak jak w latach poprzednich zatrudnianie nauczycieli odbywałoby się na zasadzie współpracy dyrektorów i zatrudnianiu w pierwszej kolejności tych pedagogów, którzy straciliby pracę za sprawą reformy oświaty i wygaszania szkół. -Problemem ze zwolnieniami nauczycieli jest także kwestia nauczycieli kształcenia początkowego w szkołach podstawowych, a to za sprawą powrotu sześciolatków do przedszkoli - im większa szkoła tym większy problem. Myślę, że uda się zagospodarować nauczycieli z Gimnazjum Nr 1, a możliwe, że będzie potrzeba zatrudnienia kolejnych lub przekwalifikowania obecnych na naukę chemii, fizyki czy biologii, to może być np. zrobione za pośrednictwem dokształcenia nauczycieli przyrody. Z mojej symulacji wynika, że skala zwolnień nie będzie aż tak duża, dotyczy to także sytuacji za trzy lata, gdy gimnazja znikną, a do zerówek nie będziemy prowadzić naboru. Najbliższe dwa lata na pewno nie będą złe - zapewniał Marian Kurzyna. Potwierdził, że etatyzacja odbywać się będzie przy współpracy obu dyrekcji i gron pedagogicznych.
Mniej ciekawie sytuacja wygląda w przypadku "Piątki" i Gimnazjum "Batorego". Szkoła Podstawowa Nr 5 chce być placówką samodzielną, grono pedagogiczne szkoły opowiedziało się więc za wygaszeniem Gimnazjum Nr 2. Szkoły te są w innej sytuacji, bo mają mniej oddziałów, a z wyliczeń Teresy Bogdanowicz dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 5 w Biłgoraju wynika, że w 2022/2023 roku w "Piątce" będzie 24 oddziały. -W przypadku połączenia szkół z wyliczeń wynika, że nie wystarczy godzin dla wszystkich nauczycieli. Ja pierwsze redukcje etatów będę najprawdopodobniej musiała przeprowadzić już w przyszłym roku szkolnym - poinformowała Teresa Bogdanowicz. Kwestią reformy edukacji zaniepokojony był m. in. radny Jarosław Bondyra. -Wygląda na to, że musimy firmować pomysły "dobrej zmiany" - zważył. Jan Tochman apelował, by tak prowadzić działania, by nauczycielom pomagać w utrzymaniu pracy i wysokiego poziomu naszej edukacji. Z koli Renata Socha i Mirosław Lipiński pytali o to czy w szkołach podległych Powiatowi Biłgorajskiemu nie znajda się wolne etaty, bo zarówno liceum jak i technika staną się szkołami 4 i 5-letnimi. Burmistrz zapewnił, że będzie takie rozmowy z Zarządem Powiatu prowadził.
Za połączeniem szkół w zespoły opowiadali się radni Tomasz Grabias i Janusz Wójcik. Zaznaczyli, że wówczas wszyscy nauczyciele będą na równych prawach. -W mojej ocenie rzeczą naturalną jest połączenie Szkoły Podstawowej Nr 5 i Gimnazjum Nr 2 w jeden zespół - zaznaczył Wójcik. Jarosław Bondyra pytał jakie terminy są obligatoryjne dla Rady Miasta odnośnie podjęcia konkretnych decyzji. Z dyskusji wynikło, że do końca lutego jest czas by podjąć uchwały w sprawie połączenia szkół w zespoły, a do końca listopada br. na przekształcenie szkół podstawowych sześcioklasowych w szkoły ośmioklasowe. Dyskutowano także o zwolnieniu nauczycieli i kwestiach zabezpieczenia emerytalnego oraz uzupełnianiu etatów nauczycieli w innych placówkach, gdy w swej szkole nie ma pełnego pensum.
-Rozumiem dyrekcję pozostałych szkół, ale jako dyrektor Gimnazjum Nr 2 czuję się w obowiązku zadbania o dobro moich uczniów i nauczycieli - mówiła dyrektor Gimnazjum Nr 2 Małgorzata Wójcik, i dodała: -W tej dyskusji do tej pory kwestia dobra uczniów nie padła, a przedstawiona opcja wygaszenia gimnazjów nie jest aż tak różowa. Nie wiadomo jak będzie to wyglądało, kto i gdzie dostanie parce, jak funkcjonować będzie szkoła w kolejnych latach, gdy odchodzić będą kolejne roczniki i kolejni nauczyciele, jak będzie działała placówka, bo praca szkoły to obok realizacji podstawy programowej także wychowanie i zajęcia dodatkowe. Z naszego punktu widzenia najlepsze będzie połączenie Szkoły Podstawowej Nr 5 i Gimnazjum Nr 2. Argumenty te podzielili w dyskusji radni Tomasz Grabias i Janusz Wójcik. Małgorzata Wójcik dzieliła się także obawami co do funkcjonowała szkoły w okresie wygaszania, w tym kwestiami pracy pedagoga, nauczycieli historii, odpowiedzialności za majątek, wychowawców klas czy biblioteki oraz kwestią pracowników administracji i egzaminów. Dyrektor "Batorego" apelowała by połączyć Szkołę Podstawową Nr 5 i Gimnazjum Nr 2, a za 2 - 3 lata cześć nauczycieli z Gimnazjum Nr 2 nabędzie uprawnienia emerytalne czy kompensacyjne. -Za dwa lata nie powinno być aż takiego problemu z zatrudnianiem nauczycieli, a te dwa lata jesteśmy w stanie razem przetrwać. Powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę dobro uczniów, jeśli zrobimy wygaszanie gimnazjów to dwa roczniki dzieci spiszemy na starty i zrobimy im krzywdę stracą bardzo wiele - dodała Małgorzata Wójcik.
-To rzeczywiście było bardzo ważne podsumowanie - zauważył prowadzący Komisję Mirosław Tujak. Radny Jarosław Bondyra apelował by od reformy "umyć ręce". Komisja Oświaty nie podjęła żadnego stanowiska, ustalono, że do dyskusji radni i dyrektorzy wrócą 24 stycznia br.
/bilgoraj.com.pl/
pel07:14, 18.01.2017
Tak panie radny wszyscy którzy mają "brudne ręce" to trzeba umyć. Nauczyciel od filozofii się znalazł ?
roste23:49, 17.01.2017
A może jakiś donosik za niepłacenie podatków?
is01:32, 18.01.2017
z tego co mowi pani minister zaden nauczyciel nie straci pracy i ma racje - nauczyciele beda mogli pracowac na niepelnych etatach , lub na pol etatu - Panie Burmistrzu lepiej pracowac na pol etatu za tysiac zl niz nie miec wcale pracy !!!!!!!!!
enatko21:39, 17.01.2017
programy są napisane w rządzie, tam o dzieciach tylko myślą, a burmistrz wykonuje polecenia ustawowe i myśli, jak to zorganizować, żeby dzieci programy pojęły
21:54, 17.01.2017
Szkoda że to nie okres przedwyborczy,szybko byście myśleli .
hhh20:48, 17.01.2017
Już dawno powinni przetrzepać te gangi rodzinne które okupują non stop etaty w szkołach od pokoleń ,dzieci ich nigdy nie obchodziły , kto za korki nie zapłacił to albo nie jest z rodziny czy bez układów to gorszy sort .Czemu burmistrz nie zrobi apelu do nauczycieli ,żeby płacili podatek od nauczania poza lekcjami za szmal jaki biorą od dzieci zamiast okradać kraj ?Trzeba być zwykłą gnidą , żeby brać kasę od dzieci a nie przykładać się w pracy za którą ma się wypłatę
enata19:43, 17.01.2017
Reforma jest bardzo dobra bo chodzi o dobro dzieci, a nie nauczycieli. dobry nauczyciel zawsze znajdzie pracę. Tu rozmawia się o etatach, a gdzie rozmowa co niesie reforma dla dzieci? Panie burmistrzu Rosłan wiele lat takiej a nie innej polityki pana w szkołach i dzisiaj są efekty.Zmiany w szkole powinny być dla dzieci z korzyścią.
?enuła07:18, 18.01.2017
Poważni radni w garniturach, a ten związkowiec "chroniony" od zwolnienia z pracy. Siedzi jak "Dorożkarz" w kurtce ???
07:23, 18.01.2017
Pobiera nauki Savoir-vivre od gminnego sekretarza
kulista do poniżej09:20, 18.01.2017
W garnitury ubrani są tylko pracownicy UM, pozostali uczestnicy ubrani są w swetry. Zapraszam do swego gabinetu przy Kościuszki, dobierzemy jakieś soczewki.
10:14, 18.01.2017
Już dawno należało połączyć gimnazjum nr 2 z SP nr 5, kilka lat temu były takie pomysły, aby utworzyć zespół. Niestety wówczas kadra placówek była temu przeciwna, a przecież od wielu lat w gimnazjum radykalnie maleje liczba uczniów, zwłaszcza od czasu gdy uczniowie spoza Biłgoraja przestali tu przyjeżdżać, kiedy utworzono na wsiach zespoły szkół.
aria10:37, 18.01.2017
Dobro dziecka powinno być najważniejsze a nie etaty nauczycieli. Burmistrzu tu o dzieci chodzi a nie o elektorat!
lona11:33, 18.01.2017
Sprawę załatwi Burmistrz jak będzie jemu pasowało i "umyje ręce", uchwałą większości koalicyjnej Rady Miasta. Wszystkie "wasze madrości" tutaj nic nie znaczą. Słuchajcie dyrektorów i nauczycieli, bo to oni najlepiej wiedzą jak rozwiązać problem.
ygaszanie12:26, 18.01.2017
Was mądrale wygasimy w następnych wyborach za rok!
14:28, 18.01.2017
do nie mądrali ! wygaście raczej pomysły obecnej władzy centralnej- w kwestii likwidacji gimnazjum
aś15:32, 18.01.2017
Tylko Kurzyny nie zwalniajcie. To przecież prawicowiec. Tylko niech papiery na emeryturę złoży i niech dalej pracuje. Zawsze to lepiej pracować i brac emeryturę niż tylko żyć z emerytury.
5378616:50, 18.01.2017
Na biednych nie popadło , przez lata skubią dzieci na korkach , bo w szkole mają nauczanie w d... tylko za kasą po lekcjach patrzą i tak wpada dwie wypłaty . Jeszcze kartę nauczyciela powinni zlikwidować
A17:13, 18.01.2017
KTO TU KOGO CZARUJE W ETATACH N-LI?????
Jeżeli chodzi o pracowników sprawa jest bardziej złożona ale to przecież jeden organ prowadzący. Trzeba się liczyć z uzupełnieniami w wielu placówkach.
Zwiększa się rocznik w szkołach podstawowych (podkreślam pełny rocznik, mam tu też na myśli przynajmniej dwa dodatkowe oddziały, który nie "pójdą do ONZ"
Zmniejsza się o jeden rocznik ilość klas w gimnazjach.(G1,G2 i G przy ONZ-cie)
Oznacza to, że nowych klas siódmych będzie około 15 a klas gimnazjalnych odejdzie 10, więc ilość oddziałów w mieście Biłgoraju godzin powinna być większa o około 5 tj około 150 godzin dydaktycznych tj blisko 9 etatów więcej
Śmiem twierdzić, że gdy n-le będą na tzw gołych etatach, pracy w roku szkolnym 2017/2018 wystarczy dla wszystkich.
NALEŻY NATYCHMIAST ROZPOCZĄĆ ROZMOWY ZE STAROSTWEM CELEM PODPISANIA POROZUMIENIA O UZUPEŁNIANIU ETATÓW.
WYSTARCZY TROCHĘ DOBREJ WOLI ZE STRONY URZĘDU I DYREKTORÓW
o poniżej17:39, 18.01.2017
Myślę ,że trzeba zlikwidować etaty związkowe i wysłać tych nierobów zwiazkowych na gołe etaty do pracy w szkole. Panie Mądralo z Goraja w ..mać
A08:54, 19.01.2017
CO PRAWDA NIE JESTEM Z GORAJA ALE DZIĘKUJĘ ZA MĄDRALĘ.
WIDAC MOJE PRZEMYŚLENIA I SZYBKIE WYLICZENIA ZABOLAŁY PANIĄ URZĘDNIK.
TAK MA PANI RACJĘ TRZEBA ZLIKWIDOWAC ETATY, ZBĘDNE ETATY, URZĘDNICZYCH NIEROBÓW.
POWTÓRZĘ JESZCZE RAZ ILOŚC ODDZIAŁÓW W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 NIE ULEGA ZMIANIE BYŁO 6+3=9 A JEST 7+2=9
ALE OCZYWIŚCIE DLA CIEBIE TO CHYBA ZA BARDZO SKOMPLIKOWANE DZIAŁANIE
MY, JA POTRAFIMY LICZYC,
Pytanie dlaczego tak Pani nienawidzi n-li? A Oni Panią?
ELFWER09:07, 19.01.2017
Dajcie mi 40 h tydzień pracy!!!!!!!!!!!!
Dajcie mi 40 h tydzień pracy... zlikwidujcie mi kartę nauczyciela..... bardzo was proszę.... będę naprawdę szczęśliwy. Proszę was abym był zatrudniony normalnie... Już wyjaśniam dlaczego:
1. Pracowałbym sobie od 7-15 no nawet pal licho od 8-16.
2. po 16 pier.... bym drzwiami i miał wszystko w 40 ...nie, zaraz nie w 40 ale w 4 literach..
3. Kategorycznie odbierzcie mi wychowawstwo i sami sobie wychowajcie swoje "pociechy", a nie żebym ja musiał nadrabiać braki wychowania waszych pociech. Walczyć z ich lenistwem i bezczelnością. Tym, że nawet o własną higienę nie potrafią zadbać, bo w domu nie powiedziano im, że trzeba się wykąpać czasem i że nie wystarczy codziennie świeży żel na włosy dać albo "tapetę" na oczy...
4.Guzik by mnie obchodziło, że któregoś ojciec pije spędzając cały dzień pod budką, bo za tyle a tyle nie pójdzie do pracy...bo państwo daaaa. A to jeden z wielu problemów z którymi dzieciaki przychodzą do mnie.
5. Zabierzcie mi te ferie i wakacje.... ja chce te dni wolne wziąć wtedy, kiedy będzie mi to na rękę. Ja też chce pojechać po sezonie do ciepłych krajów za małe pieniądze, tak jak kilku moich uczniów przynosząc zwolnienie lekarskie na jakaś wymyślona chorobę, a sami opaleni na heban.
6. Wszelkie sprawy to nie na mieście czy wydzwaniając po 21 na domowy numer z książki tel. bo wtedy to bym już był po godzinach pracy.
7. Szkolenia i kursy, rady i inne "przywileje" nie popołudniu każdego tygodnia, ale w godzinach pracy a jak nie to proszę extra za nie zapłacić.
8. Na konkursy przedmiotowe, niech rodzice przygotowują sobie prywatnie i niech zawożą sobie sami własnym a nie nauczycielskim samochodem.
9. Dyskoteki, wycieczki i wszelkie imprezki to proszę do 16 i z tych imprezek odbiór osobisty rodziców, nie żebym ja się martwił czy dziecko ma czym wrócić do domu i czy może ja mam go odwieźć.
10. Moge pracować do 65 roku zycia, a co tam...dam rade...tylko teraz płaćcie mi tak jak należy... nie chce zarabiać 200-300 zł więcej od sprzątaczki ( z nauczyciela zawsze można zrobić "konserwatora powierzchni płaskich...odwrotnie to już nie tak prosto")
11...12....itd Ja tez chce wreszcie skończyć remont (już 3 lata) w domu i zadbać należycie o swój dom rodzinny. Ja też chce wyjechać choćby tylko w niedzielę gdzieś czy pójść do kina teatru, przeczytać książkę dla przyjemności... dlatego bardzo was proszę DAJCIE MI TEN 40h tydzień pracy...będę wam wdzięczny i nie będę narzekał obiecuje..
-l09:12, 19.01.2017
Oddaj mandat Panie Bondyra
(Radny Jarosław Bondyra apelował by od reformy "umyć ręce".)
Jak to dietę to bierzemy a obowiązki to już NIE umyc ręce?
13:54, 19.01.2017
Ten Pan to taki "chłopski filozof" nic konkretnego.
arek14:01, 19.01.2017
Kogo by tu jeszcze sprzedać?
a17:07, 19.01.2017
Radny Janusz Wójcik nie jest obiektywny w sprawie reformy oświaty. Wypada mu zaznaczyć swój głos - bo co by żona powiedziała, która pracuje w Gimnazjum nr 2.
rzędnik11:18, 21.01.2017
Do Belfra : Wie Pan co mówi nam pracodawca ? Jak się nie podoba to proszę sobie zmienić pracę !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
22:55, 21.01.2017
No i dzieki piS mamy wojny ciąg dalszy Panowie trzeba wyjść na ulice i powiedzieć dość tym miemotom oni chcą zniszczyć dorobek wielu lat po to by potem odbudowywać zniszczenia To banda która od roku niszczy nasz kraj Ludzie zastanówcie się dokąd jestesmy kierowani i gdzie bedzie finał tych zmian
23:03, 21.01.2017
No i dzieki piS mamy wojny ciąg dalszy Panowie trzeba wyjść na ulice i powiedzieć dość tym miemotom oni chcą zniszczyć dorobek wielu lat po to by potem odbudowywać zniszczenia To banda która od roku niszczy nasz kraj Ludzie zastanówcie się dokąd jestesmy kierowani i gdzie bedzie finał tych zmian
ELFER10:01, 22.01.2017
POD OSŁONĄ FERII- URLOPU WYPOCZYNKOWEGO DYSKUTUJĄ
WSTYD CZY STRACH
A DEMOKRACJA , A SPOTKANIA Z NAUCZYCIELAMI I PRACOWNIKAMI OBSŁUGI?
TYLKO WŁADZA MA RACJĘ A LUD JEST CIEMNY I GŁUPI?
00:34, 24.01.2017
Belfrze - radzę do pani minister ponarzekać, to tam"na górze" władza PiS uznała zbędność gimnazjów.
Użytkowniku, pamiętaj, że w Internecie nie jesteś anonimowy. Ponosisz odpowiedzialność za treści zamieszczane na portalu bilgoraj.com.pl. Dodanie opinii jest równoznaczne z akceptacją Regulaminu portalu. Jeśli zauważyłeś, że któraś opinia łamie prawo lub dobry obyczaj - powiadom nas [email protected] lub użyj przycisku Zgłoś komentarz
Nasi pływacy z "workiem" medali (FOTO)
Idę o zakład że o tych mistrzach za dwa trzy lata nie bedzie słyszał jak o innych z workiem medali a za pare lat ani worka ani medali.
-
21:36, 2025-06-16
Spotkanie władz lubelskich struktur PO
Faktycznie, nie można komentować zlotu pisowskich szkodników. Osiem lat destrukcji Polski i życie za nasze jak książęta. Odrażające.
vvv
18:28, 2025-06-16
Spotkanie władz lubelskich struktur PO
każdy,o startuje za takiego się uważa, a fakty mówią za siebie
inne fakty
15:03, 2025-06-16
Spotkanie władz lubelskich struktur PO
Politycy powinni być uczciwi, inteligentni , dobrze wykształceni i przestrzegać zasad kultury politycznej,takich należy wybierać. Nie głosować na chamskich hipokrytów, złodziei, prostaków i oszustów . Ludzie władzy powinni być dobrym przykładem dla innych , w tym dla młodszego pokolenia.
obywatel
14:35, 2025-06-16