82. rocznica wysiedlenia Tarnogrodu i okolic – pamięć i wyraz hołdu

29 czerwca 2025 roku mieszkańcy gminy Tarnogród uczcili pamięć o ofiarach wysiedleń i martyrologii mieszkańców okolicznych wsi, oddając hołd w trzech miejscach: w Luchowie Górnym, Woli Różanieckiej i Tarnogrodzie. To ważne wydarzenie przypomniało tragiczne losy Polaków, którzy w 1943 roku padli ofiarą niemieckiej akcji pacyfikacyjnej i wysiedleń, będących częścią szerszej polityki niemieckiego okupanta na Zamojszczyźnie.

Tło historyczne i kontekst wydarzeń

Decyzja o wysiedleniu mieszkańców Zamojszczyzny zapadła w ramach niemieckiego planu etnicznej czystki i kolonizacji tego obszaru, znanego jako Generalny Plan Wschodni. W 1943 roku niemieckie wojska otoczyły Tarnogród i okoliczne wsie, a mieszkańców wywożono do obozów koncentracyjnych, takich jak Bełżec, Zwierzyniec, Zamość czy Majdanek, albo do Niemiec. W sumie w wyniku tych działań wysiedlono i zamordowano setki Polaków, co stanowiło część szerszej, brutalnej akcji germanizacji terenów zamieszkiwanych przez ludność polską.

[ZT]54171[/ZT]

Akcja pacyfikacyjna i jej konsekwencje

Operacja wysiedleń była integralną częścią niemieckiego Generalnego Planu Wschodniego, który zakładał przesiedlenie 80 - 85% Polaków na terenach okupowanych. W ramach tych działań od listopada 1942 roku rozpoczęły się pierwsze wysiedlenia, obejmując wioski i miasta, w tym Tarnogród. Mieszkańcy byli brutalnie wywożeni, a ich domy spalono lub zniszczono. Wśród ofiar znalazły się całe rodziny, a liczba wysiedlonych sięgała tysięcy.

W Tarnogrodzie, 30 czerwca 1943 roku, niemieckie oddziały zgromadziły mieszkańców na rynku, a następnie przetransportowały ich do Zwierzyńca i obozów koncentracyjnych. W sumie wywieziono 478 rodzin, a dokumentacja wskazuje na ponad 2,6 tysiąca osób wysiedlonych z samego Tarnogrodu i okolic. Wielu mieszkańców zostało zamordowanych lub zmuszonych do niewolniczej pracy na terenie III Rzeszy.

Upamiętnienie i pamięć

W 82. rocznicę tych tragicznych wydarzeń, czyli w 29 czerwca 2025 roku, społeczność gminy Tarnogród zorganizowała uroczystości upamiętniające, modląc się w intencji ofiar wysiedleń oraz oddając hołd bohaterom tamtych czasów. Tego dnia mieszkańcy wspólnie wspominali losy rodzin, które straciły swoje domy i bliskich, przypominając o potrzebie pielęgnowania pamięci historycznej i edukacji młodego pokolenia o tych trudnych wydarzeniach.

W intencji ofiar niemieckich zbrodni celebrowane były Msze święte, a młodzież zaprezentowała montaż słowno - muzyczny. Przy pomnikach poświęconych ofiarom wysiedleń i zbrodniczej polityki III Rzeszy, złożono kwiaty.