Tu decyduje się wieczność - komentarz do Ewangelii

Słowa Ewangelii według Świętego Łukasza (Łk 16, 19 - 31):

Jezus powiedział do faryzeuszów:

«Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień ucztował wystawnie. U bramy jego pałacu leżał żebrak pokryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza. A także psy przychodziły i lizały jego wrzody. Umarł żebrak i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany.

Gdy cierpiąc męki w Otchłani, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: „Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i przyślij Łazarza, aby koniec swego palca umoczył w wodzie i ochłodził mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu”. Lecz Abraham odrzekł: „Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz w podobny sposób – niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. A ponadto między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd nie przedostają się do nas”.

Tamten rzekł: „Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca. Mam bowiem pięciu braci: niech ich ostrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki”.

Lecz Abraham odparł: „Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!” „Nie, ojcze Abrahamie – odrzekł tamten – lecz gdyby ktoś z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą”. Odpowiedział mu: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby ktoś z umarłych powstał, nie uwierzą”».

Komentarz do Ewangelii:

Przypowieść o bogaczu i Łazarzu (Łk 16,19-31) jest jednym z najbardziej poruszających fragmentów Ewangelii Łukasza. Ukazuje radykalny kontrast między przepychem i samowystarczalnością bogacza a nędzą i cierpieniem ubogiego Łazarza. Ewangelista nie podaje imienia bogacza – jakby chciał podkreślić, że bogactwo i egoizm nie nadają człowiekowi prawdziwej tożsamości. Natomiast biedny Łazarz zostaje nazwany po imieniu, co ukazuje jego godność i bliskość Boga. Samo imię „Łazarz” oznacza: „Bóg jest pomocą” – jest to klucz do zrozumienia przypowieści.

Egzegetycznie przypowieść dotyka tematu odwrócenia losów po śmierci. Bogacz, który w życiu cieszył się dostatkiem, w zaświatach cierpi; natomiast Łazarz, który w ziemskim życiu doświadczał niedostatku i bólu, znajduje się w „łonie Abrahama”, symbolu błogosławieństwa i bliskości Boga. Nie bogactwo samo w sobie jest potępione, lecz egoizm i brak współczucia, który sprawił, że bogacz nie dostrzegł cierpiącego u swoich drzwi. Przepaść oddzielająca ich w wieczności jest konsekwencją przepaści wrażliwości, jaka powstała już w doczesności.

Kolejnym ważnym motywem jest rola Prawa i Proroków. W przypowieści Abraham przypomina bogaczowi, że do nawrócenia wystarcza słowo Boże przekazane przez Mojżesza i proroków. Nawet cud zmartwychwstania – zapowiedź paschalnego zwycięstwa Chrystusa – nie nawróci tych, którzy zamykają serca na głos Boży. W ten sposób Ewangelia uczy, że prawdziwe nawrócenie rodzi się ze słuchania słowa Bożego i przemiany serca, nie z samych znaków czy cudów.

Przypowieść jest wezwaniem do miłosierdzia i solidarności. Każdy chrześcijanin jest powołany do wrażliwości na biednych, cierpiących i wykluczonych. Ewangelia nie jest jedynie obietnicą przyszłego szczęścia, ale wezwaniem do działania tu i teraz. Postawa bogacza pokazuje, że obojętność na drugiego człowieka jest poważnym grzechem, który zamyka na Boga.

Ponadto przypowieść podkreśla pilność decyzji o nawróceniu. Czas życia doczesnego jest jedyną przestrzenią, w której można odpowiedzieć na Boże wezwanie. Po śmierci los człowieka zostaje definitywnie określony. To przesłanie wzywa wierzących do uważności i czujności w codziennych wyborach, aby nie zamknąć serca na Boga obecnego w potrzebujących.

Ostatecznie Łk 16,19-31 jest przypomnieniem o nadziei dla ubogich i cierpiących: Bóg widzi ich łzy i nie pozostawia ich w opuszczeniu. Jednocześnie jest to ostrzeżenie dla tych, którzy mając środki, nie potrafią ich użyć w służbie innym. Przypowieść wzywa do wrażliwości, odpowiedzialności i życia w świetle Ewangelii, by uniknąć duchowej ślepoty, która zamyka drogę do wiecznego szczęścia.

Poprzez tę historię Jezus chce wyraźnie powiedzieć: Tu, na ziemi, przeżywamy czas próby, a przed Bogiem liczy się nie tylko zewnętrzne wyznanie wiary, ale także akt miłości. Ten, kto umarł, ma przesądzony wieczny los. Nie jest też możliwe, aby ktoś powrócił z martwych, aby ostrzec żyjących. Jak bowiem Abraham odpowiada na sugestię bogacza w tej kwestii: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby kto z umarłych powstał, nie uwierzą”.

Takie świadectwo od kogoś, kto umarł i zmartwychwstał, dane jest nam w Jezusie Chrystusie. On uczy nas drogi do Ojca Niebieskiego. Przez swoje życie i śmierć jasno nam pokazał, jak powinniśmy wypełniać przykazanie miłości Boga i bliźniego. Zawierzmy się Mu całkowicie – wtedy będziemy kroczyć właściwą drogą i dobrze gospodarować naszymi ziemskimi dobrami, a motywowani wiarą w Boga, będziemy również praktykować cnoty sprawiedliwości i miłosierdzia!