Przegląd odbędzie się na terenie Zagrody Sitarskiej w Biłgoraju, ul. Nadstawna 32w niedzielę, 14.09.2024 roku. Wydarzenie odbędzie się w godzinach 13.00-18.00.
W przeglądzie weźmie udział 5 zespołów ludowych z naszego terenu. Honorowy Patronat nad Przeglądem sprawuje Andrzej Szarlip, Starosta Biłgorajski.
Zadanie dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: EtnoPolska. Edycja 2025.
Celem zadania jest zarówno aktywizacja okolicznych zespołów obrzędowych, jak i wzbudzenie zainteresowania lokalną kulturą pośród mieszkańców Biłgoraja i okolic.
Wystąpi 5 amatorskich zespołów obrzędowych i śpiewaczych z okolic Biłgoraja (przewidziano około 20 - 30 minut na jeden występ). Udział w wydarzeniu będzie otwarty i bezpłatny dla wszystkich zainteresowanych.
Wydarzenie patronatem medialnym objęli: Radio Lublin, TVP Lublin, Katolickie Radio Zamość, Tygodnik Zamojski, Kronika Tygodnia, Nowa Gazeta Biłgorajska, Biłgorajska Telewizja Kablowa,
bilgoraj.com, bilgorajska.pl
Wystąpią następujące zespoły:
Zespół „Zorza” z Dereźni ze sztuką „Szykowanie do wesela”,
Zespół Obrzędowy z Łazor działający przy Gminnym Centrum Kultury w Harasiukach, ze spektaklem „Narodziny syna”,
Zespół „Czeremcha” z Gromady z widowiskiem „Pamiętna wigilia”,
Zespół „Sąsiadeczki” z Korczowa i Okrągłego z przedstawieniem „Kopanie kartofli”,
Kapela Ludowa „Krążałka” działająca przy Gminnym Ośrodku Kultury w Biłgoraju
Zespół „Zorza” z Dereźni
Zespół „Zorza” z Dereźni powstał w 2006 r. i zaczynał jako zespół śpiewaczy. Swoją przygodę z teatrem obrzędowym rozpoczął znacznie później. Kierownikiem zespołu jest Małgorzata Maciocha. W 2019 r. zadebiutował autorskim widowiskiem pt. "Korbon dla Jagusi", które z powodzeniem zaprezentował podczas 44. Międzywojewódzkiego Sejmiku Wiejskich Zespołów Teatralnych w Tarnogrodzie, a w tym samym roku na XVII Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych "Wątki Folkloru Ludowego" w Starym Dzikowie zdobył II nagrodę. Kolejne widowisko zespołu pt. „Poratujcie Kumo” zostało zaprezentowane w 2021 roku na 46. Międzywojewódzkim i 38. Ogólnopolskim Sejmiku Teatru Wsi Polskiej w Tarnogrodzie oraz na XIX Przeglądzie w Starym Dzikowie, gdzie zostało docenione I nagrodą i nagrodą specjalną Marszałka Województwa Podkarpackiego. W 2022 r. stworzyli nowy spektakl pt. „Lanie wosku u kowalki”, który z sukcesem zaprezentowali na 47. Międzywojewódzkim Sejmiku Teatru Wsi Polskiej w Tarnogrodzie i ponownie na 39. Ogólnopolskim Sejmiku. Widowisko „Na przednówku” było prezentowane w 2023 roku na 48. Sejmiku w Tarnogrodzie, a na „Wątkach folkloru” w Starym Dzikowie zdobyło Grand Prix. W 2024 roku zaprezentowało sztukę „Święty od wszystkiego”.Widowisko: „Szykowanie do wesela”Sztuka przedstawia ostatnie dni przed weselem, przygotowanie rózgi weselnej dla starosty, pieczenie korowala, robienie kwiatów do przystrojenia obrazów i do furmanek, układanie przyśpiewek weselnych.
Zespół Obrzędowy z Łazor działający pod patronatem Gminnego Centrum Kultury w Harasiukach
Ważniejsze osiągnięcia: W 2004 roku – Nagroda Polskiego Radia w XXI Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie, w 2008 roku- druga nagroda w Wojewódzkim Konkursie Zespołów Obrzędowych w Giedlarowej; i miejsce w XXII Wojewódzkim Konkursie Ludowe Obrzędy i Zwyczaje w Giedlarowej; w 2011 roku - Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w XXVIII Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie; w 2013 - I Nagroda w XXV Wojewódzkim Konkursie Ludowe Obrzędy i Zwyczaje i wiele innych. Wśród repertuaru mają m.in. sztuki:„Jak to dawniej bywało –zmówiny” i „Sto lat temu”.Sztuka: „Narodziny syna”.Widowisko przedstawia zwyczaje i tradycje związane z chrztem nowo narodzonego dziecka. Obrzęd ten, szczególnie na wsi, miał nie tylko wymiar religijny, ale również społeczny. Uroczystość chrztu odbywała się zazwyczaj w kościele, chociaż w przypadku dużej odległości od kościoła parafialnego, bywało, ze ceremonia miała miejsce w domu. W tradycji wiejskiej chrzest był wydarzeniem szczególnym – gromadził całą rodzinę, sąsiadów oraz przyjaciół. Rodzice starannie wybierali chrzestnych, którzy mieli wspierać duchowy rozwój dziecka i być dla niego oparciem w dalszym życiu. Ceremonia zazwyczaj przypadała w niedzielę lub jedno z ważniejszych świąt, co podkreślało jej sakralny charakter. Po uroczystości organizowano przyjęcie, podczas którego składano życzenia oraz wręczano dziecku drobne upominki.
Zespół „Czeremcha” z Gromady
Zespół powstał w 1999 roku i od tamtej pory doskonali warsztat wokalny oraz zdobywa uznanie jako zespół śpiewaczy. Na scenie prezentuje się w odtworzonym stroju sitarskim. Swoje umiejętności prezentuje na przeglądach gminnych i ponadlokalnych. Zespół wziął udział w widowisku GOK „Wszystkie nasze dzienne sprawy”. W 2019 roku zespół „Czeremcha” z sukcesem zadebiutował w dziedzinie teatru obrzędowego widowiskiem „Darcie pierza pannie młodej na wiano” otrzymując wyróżnienie na XVII Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych „Watki folkloru ludowego” w Starym Dzikowie i nagrodę na 36 Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie oraz zaproszenie na VI Festiwal Wiejskich Teatrów ZWYKI. Kolejne spektakle stworzone praca zespołu to „Kiszenie kapusty”, „Jak córkę szewca swatali”, oba nagrodzone na Przeglądzie w Starym Dzikowie jak i na Sejmikach w Tarnogrodzie. Autorem scenariuszy widowisk i reżyserem jest Pani Teresa Kornik.Spektakl: „Pamiętna wigilia”Widowisko przedstawia przygotowanie oraz obrzęd wieczerzy wigilijnej z lat 70. ubiegłego wieku. Pokazane zostaną problemy dużej rodziny a także radości pomimo choroby córki. Rodzina stara się, żeby zgodnie z tradycją był to wieczór szczególny. W sztuce zostanie pokazany także wątek więzi rodzinnych i wzajemnej pomocy. Ze względu na sytuację ta wigilia będzie pamiętna dla ich córki i wszystkich pozostałych.
Zespół „Sąsiadeczki” z Korczowa i Okrągłego
Zespół „Sąsiadeczki” z Korczowa i Okrągłego powstał w 2004 r. i pod kierunkiem pana Jana Szymaniaka szlifuje warsztat muzyczny. Kierownikiem zespołu jest Krystyna Różańska. Zespół ,,Sąsiadeczki” wziął udział w widowisku Wspólnoty GOK „Wszystkie nasze dzienne sprawy” a później zaczął przygotowywać własne sztuki. I tak powstała „Sieroca dola”, którą zaprezentował w 2016 r. na Międzywojewódzkim Sejmiku Teatrów Wiejskich w Tarnogrodzie, widowisko „Wieczórek u Dziurzychy”, „Proszenie na wesele” i „Przy grabieniu ściółki”, za które otrzymał wyróżnienie na Regionalnym Przeglądzie Grup Obrzędowych „Wątki Folkloru” w Starym Dzikowie. Na 50. Międzywojewódzkim Sejmiku Teatrów Wiejskich Zespołów Teatralnych wystąpił z widowiskiem „Przyjma”.Przedstawienie: „Kopanie kartofli”Jesienią, w porze kopania kartofli schodzą się sąsiadki z motykami żeby wspólnie kopać ziemniaki. Jedne pomagają dla zarobku, inne żeby odrobić wcześniejszą pomoc. Wykopki trwały od 2 do 3 tygodni. Kobiety przy kopaniu rozmawiają na różne tematy. Jest śmiech i żarty. Gospodyni przygotowuje jedzenie dla kopaczek.
Ponadto wystąpi:
Kapela Ludowa „Krążałka” działająca przy Gminnym Ośrodku Kultury w Biłgoraju
Koncert - Utwory ludowe z regionu biłgorajskiego i Lubelszczyzny, które zebrał i opracował Jan Szymaniak. Kapela zaprezentuje swoje utwory w przerwach pomiędzy przedstawieniami.Kapela Ludowa ,,Krążałka" powstała w 2011 r. Tworzą ją utalentowani i profesjonalni muzycy z liderem Janem Szymaniakiem na czele, który przygrywa na akordeonie i śpiewa męskie partie utworów. Na skrzypcach gra Czesław Kowal, na klarnecie przygrywa Piotr Szymaniak, na bębenku biłgorajskim gra i śpiewa w kapeli Robert Sarecki, a na kontrabasie - Jerzy Odrzywolski, który w kapeli również prezentuje swoje zdolności wokalne. Grą na skrzypcach, wokalem oraz urokiem osobistym czaruje w kapeli Jolanta Kurzyńska. Dodatkowymi atutami kapeli są przepiękne stroje biłgorajsko - tarnogrodzkie, w których występują artyści oraz tradycyjny repertuar, w skład którego wchodzą utwory pochodzące z okolic Biłgoraja, a który zebrał i opracował Jan Szymaniak. Dowcipne teksty i skoczne melodie sprawiają, że Kapela zjednuje sobie kolejnych zwolenników i może się pochwalić wieloma nagrodami. Najważniejsze to: II nagroda na Międzypowiatowym Przeglądzie Kolęd "Krzeszowskie Kolędowanie 2017" i III nagrodą na Międzypowiatowym Przeglądzie Kolęd w Polichnie, II nagrody - na Festiwalu Ludowym "Z kulturą i o kulturze" w Łopienniku, na I Roztoczańskim Festiwalu Kapel Ludowych w Zwierzyńcu i na II Powiatowym Festiwalu Zespołów Ludowych w Biłgoraju. Znaczącym sukcesem Kapeli jest II nagroda na VI Ogólnopolskim Konkursie Kapel Ludowych na Szlaku Kultur Chojnice 2019 i wyróżnienie na XXI Ogólnopolskim Festiwalu Kolęd w Puławach.
