W piątek 10 października 2025 roku w Tarnogrodzie rozpoczął się wyjątkowy festiwal polskiej tradycji i kultury – 42. Ogólnopolski Sejmik Teatrów Wsi Polskiej. Wydarzenie, organizowane przez Tarnogrodzki Ośrodek Kultury (TOK), zamyka roczny okres eliminacji, prezentując na scenie najlepsze wiejskie teatry i zespoły wybrane podczas przeglądów międzywojewódzkich.

Fenomen Teatru Obrzędowego

Sejmiki, trwające nieprzerwanie od 42 lat, zyskując rangę ogólnopolską w 1984 roku, są jedynym tak znaczącym i rozpoznawalnym przeglądem twórczości wiejskich środowisk teatralnych. Tarnogród za tę konsekwencję zasłużył na zaszczytne miano stolicy teatrów wiejskich.

[FOTORELACJANOWA]13960[/FOTORELACJANOWA]

Jak podkreśla Renata Ćwik, dyrektor Tarnogrodzkiego Ośrodka Kultury i komisarz Sejmiku, istota wydarzenia leży w teatrze obrzędowym: - Przedstawienia teatru obrzędowego zawierające autentyczne teksty folkloru, tradycyjne stroje ludowe, elementy scenografii i rekwizyty, obrazują etnografię regionów i kulturę ludową Polski. Są cennym źródłem informacji, znakomitym i unikatowym materiałem kultury wsi polskiej - dziedzictwa niematerialnego.

Ten unikatowy repertuar obejmuje obrzędy, zwyczaje, prace domowe i polne, pieśni oraz święta kościelne, chroniąc zbiorową pamięć o życiu przodków.

Wartość na Poziomie UNESCO

Ranga tarnogrodzkich Sejmików wykracza poza granice Polski. Już w 2018 roku, decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Sejmiki oraz cały ruch wiejskich teatrów amatorskich zostały wpisane do Krajowego Rejestru Dobrych Praktyk w Ochronie Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego (pierwszy taki wpis w Polsce w myśl Konwencji UNESCO z 2003 roku).

TOK idzie o krok dalej - wiosną 2025 roku złożył wniosek do UNESCO o międzynarodowe uznanie, a decyzja w tej sprawie spodziewana jest w 2026 roku. Już w 2011 roku za całokształt zasług dla kultury ludowej Tarnogrodzki Ośrodek Kultury otrzymał prestiżową Nagrodę im. Oskara Kolberga.

Goście i Wsparcie Samorządu

Uroczystego otwarcia Sejmiku dokonał burmistrz Tarnogrodu, Paweł Dec. Wśród licznie zgromadzonych gości znaleźli się m.in. poseł Małgorzata Gromadzka, senator Jerzy Chruścikowski, przedstawiciele instytucji kultury, a także grono teatrologów, etnografów i wykładowców uczelni wyższych, zasiadających w radzie artystycznej.

Starosta Biłgorajski, Andrzej Szarlip, podkreślił fundamentalne znaczenie tego dziedzictwa: - Chronimy i umacniamy to, co jest fundamentem sejmików i całego ruchu wiejskich teatrów amatorskich - czyli teatr obrzędowy. Z tego wyrosła nasza polska kultura, to jest fundament naszej tradycji, to jest spuścizna naszych przodków.

Organizację wydarzenia wspiera szerokie grono partnerów, w tym MKiDN, marszałek województwa lubelskiego, starosta biłgorajski i burmistrz Tarnogrodu, a także CSK w Lublinie i NIKiDW w Warszawie. Fakt, że Sejmiki są jednymi z najlepiej dokumentowanych działań w kręgach badaczy, świadczy o ich nieprzemijającej wartości dla polskiej nauki i kultury.

Sejmiki potrwają do niedzieli 12 października 2025 roku.