Parafia pw. św. Marii Magdaleny w Biłgoraju i Społeczny Komitet Upamiętniania Miejsc Pamięci Narodowej przy Parafii pw. św. Marii Magdaleny w Biłgoraju byli organizatorami uroczystość z okazji 159. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Wydarzeniu patronował starosta biłgorajski Andrzej Szarlip i poseł na Sejm RP Beata Strzałka. W programie rocznicowych obchodów była Msza święte w intencji ojców franciszkanów i poległych powstańców, złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą powstańców styczniowych oraz konferencja w Auli Franciszkańskiej. W tym ostatnim punkcie wydarzenia wstąpili z referatami Tomasz Brytan z Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju, który przybliżył temat "Biłgorajanie w powstaniu styczniowym" oraz Andrzej Czacharowski i Mariusz Polowy, którzy omówili temat "Motyw powstania styczniowego w twórczości Wacława Żmudzkiego".

-Grodzimy się na szczególnej Mszy, która nazywana jest sumą i modlimy się za parafian. Dziś gromadzi nas jeszcze jedna uroczystość - 159. rocznica wybuchu powstania styczniowego. To wzgórze gdzie stoi nasza świątynia było miejscem szczególnym, tutaj gromadzili się w 1863 roku, ci którzy chcieli walczyć o wolną i suwerenną Polskę. To tutaj, z rąk pracujących wówczas franciszkanów przyjmowali sakramenty, spowiadali się, modlili do Boga. To stąd ruszali do boju, by Ojczyzna nasza wróciła na mapy Europy, by zerwać kajdany rozbiorów, aby Polska była Polską - mówił podczas Eucharystii, ks. Witold Batycki, dziekan Dekanatu Biłgoraj Południe i kustosz sanktuarium św. Marii Magdaleny w Biłgoraju. -Chcemy być posłuszni słowom Adama Asnyka, który wołał "nie depczcie przeszłości ołtarzy, choć macie sami doskonalsze wznieść. Na nich się jeszcze święty ogień żarzy, i miłość ludzka stoi tam na straży, i wy winniście im cześć! - dodał.

Jak mówił podczas konferencji, która odbyła się w Auli Franciszkańskiej Tomasz Brytan, wzgórze w Puszy Solskiej przy klasztorze franciszkanów było szczególnym miejscem. -To tutaj, 22 stycznia 1853 roku zgromadzili się powstańcy, którzy chcieli zaatakować rosyjski posterunek w Biłgoraju. Do ataku nie doszło, bo wojska zaborcze zostały ostrzeżone, powstańcy wycofali się w stronę Górecka Kościelnego i Józefowa oraz Tomaszowa Lubelskiego. Podejmowali na drodze swego marszu kolejne potyczki. W samych okolicach Biłgoraja działały liczne partie powstańcze, a takim zwieńczeniem tych wal była bitwa na Wzgórzu Polak - przypomniał historyk z MZB w Biłgoraju.

-To klasztorne wzgórze św. Marii Magdaleny w Biłgoraju wpisane jest nie tylko w lokalną historię ale w historię Polski. W okresie zaborów było ono ostoją patriotyzmu, polskości, tradycji i wiary katolickiej. Musimy pamiętać o tym, że dzięki ofiarności franciszkanów, dzięki nieugiętej postawie naszych przodków mieszkańców Biłgoraja i dzięki ofierze którą złożyli dziś możemy mówić po polsku, wyznawać drogie nam wartości i ideały oraz trwać w wierze katolickiej - podkreślała poseł Beata Strzałka. Okolicznościowy list do organizatorów i uczestników uroczystości skierowała także poseł do Parlamentu Europejskiego, Beata Mazurek. Europoseł podkreślała w nim rolę mieszkańców naszego regionu w insurekcji ze stycznia 1863 roku, ich poświęcenie i godne naśladowania postawy.

Andrzej Czacharowski i Mariusz Polowy omówili temat "Motyw powstania styczniowego w twórczości Wacława Żmudzkiego". -Celebrując 159.rocznicę wybuchu powstania styczniowego, obok tych którzy walczyli o wolna Polskę orężem, byli i ci, którzy zagrzewali do walki swą twórczością. Taka osobą był Wacław Żmudzki,  związany z naszym regionem uznany, choć zapomniany pisarz. Wydał opowiadania oraz m. in. powieść "Bór", która przedstawia losy młodego chłopca któremu los dał szczególną rolę. Ma on podsycać i otrzymywać w swej społeczności ducha polskości, ducha walki i ideały powstańców styczniowych - wyjaśnia Mariusz Polowy.

Jak podkreślał starosta biłgorajski, Ziemia Biłgorajska szczególnie zapisała się na mapie walk powstania styczniowego. -Nasz region zawsze był miejscem żywych i autentycznych postaw patriotycznych. Kultura, polskość, honor zawsze wyznaczały postawy naszych mieszkańców. Gdy tylko była taka potrzeba mieszkańcy Biłgorajszyzny zawsze stawali do walki o wolność i suwerenność swej Ojczyzny. Dziś oddajemy im cześć ale także chcemy przez swą obecność powiedzieć - kontynuujemy wasze dzieło walki i budowy silnej i wolnej Polski - mówi Andrzej Szarlip.

Zorganizowane w Biłgoraju uroczystości miały także wymiar wychowawczy, uczestniczyli w nim harcerze z 13. Drużyny Starszoharcerskiej "Pochodni". -Wychowanie patriotyczne to jednej z eementó naszej codziennej pracy z harcerzami. Dziś na wzgórzu w Puszczy Solskiej historii możemy niemal dotknąć fizycznie. To miejsce jest szczególne dla powstania styczniowego na naszych ziemiach. Jesteśmy w tej części Biłgoraja, gdzie powstanie w naszym mieście się zaczęło. Znajomość historii pozwala byc dumnym z osiągnięć i ofiary przodków i daje szansę na to, że mądrze żyjąc i czerpiąc z dobrych przykładów będziemy budować silną Ojczyznę - wyjaśnia harcmistrzyni Dorota Woźniak, zastępczyni Komendanta Hufca ZHP Zamość im. Dzieci Zamojszczyzny.