-Duże i podniosłe zadanie ale niestety w szkołach ciągle nie ma zalecenia aby uczeń znał na pamięć jedno jedyne zdanie, które legło u podstaw naszych barw narodowych: "Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego to jest kolor biały z czerwonym" - mówi pułkownik Marek Kwiecień, wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, wykładowca Wyższej Szkoły Humanistyczno - Ekonomicznej im. Jana Zamoyskiego w Zamościu, Ambasador “Dobrej Flagi”.

Portal bilgoraj.com.pl: Pozostając w tym świątecznym klimacie rozmowy może warto rozbudować tą myśl. Ważna data w historii polskich barw narodowych, 7 lutego 1831 roku…
pułkownik Marek Kwiecień: Za trzy miesiące będzie 190 lat  jak Sejm uchwalił na wniosek Walentego Zwierkowskiego, że kokardę narodową stanowić będą kolory herbowe Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym. Jeszcze raz dodam. Smutne, ale proszę zauważyć… wnioskodawca, Walenty Zwierkowski jest zupełnie nie zauważony w dzisiejszej Rzeczypospolitej. Nie ma nawet swojej ulicy a i dworek w Białej Wielkiej gm. Lelów woj. śląskie w którym mieszkał ulega ruinie... W dniu 7 lutego 1831 roku w toku trwającego Powstania Listopadowego suwerenny Sejm Królestwa Polskiego na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego, podjął uchwałę: "Izba Senatorska i Poselska, po wysłuchaniu wniosków Komisyi sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni łączyć się Polacy, postanowiły i stanowią:
Art.1. Kokardę narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.
Art. 2. Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie, te kolory nosić mają w miejscu, gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były.
Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku”.
Ta ustawa była pierwsza, która normowała kwestie polskich barw narodowych i w zgodzie z prawidłami heraldyki odwoływała się do tradycji Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Odwołuję się do Unii w Krewie (14.08.1385r.) gdzie powstało nowe państwo i ten fakt trzeba było uwidocznić w nowym herbie. Samotny dotąd Orzeł Biały na czerwonym tle tarczy herbowej dostał sąsiedztwo litewskiej Pogoni - to jest białego jeźdźca na białym koniu, także na czerwonej tarczy herbowej. Podsumowując: biel pochodzi od bieli Orła, będącego godłem Polski, i bieli Pogoni, rycerza galopującego na koniu, będącego godłem Litwy. Oba te godła znajdują się na czerwonych tłach tarcz herbowych.             

Czy to prawda, że nie umiemy podnosić i eksponować flagi państwowej?
Ważne jest, że Polacy coraz chętniej eksponują flagi. Teraz najczęściej barwy biało-czerwone oglądamy na szalikach, koszulkach i twarzach kibiców oraz weksyliach niesionych podczas manifestacji wszelkiej maści. Powoli przyswajamy sobie prawo i przede wszystkim potrzebę ich prezentowania. Ale to jest pierwszy etap. Kolejnym jest wrażliwość na szczegóły. Jest dobrze, ale... Zasady są jasne: flaga państwowa Rzeczypospolitej ma pierwszeństwo przed wszystkimi innymi. Tak jest na całym świecie. Po układzie flag poznamy, w jakim jesteśmy kraju. Godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej określone zostały w art. 28 Konstytucji RP oraz w ustawie o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych z dnia 31 stycznia 1980 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 235, z późn. zm.).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej - według powyższej ustawy to prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej i proporcji szerokość do długości 5:8, umieszczony na maszcie. Ustawa stanowi, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. Barwy flagi są odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego, który stanowi orzeł biały na czerwonym polu.  Nasze barwy narodowe mają pochodzenie heraldyczne jako jedne z nielicznych w świecie. Pochodzą jednak nie od jednego herbu, a od dwóch, Polski i Litwy, umieszczonych na jednej tarczy.

Na fladze biel jest u góry, ponieważ...
Na fladze biel jest u góry, ponieważ w naszej heraldyce ważniejszy jest kolor godła niż tła. Nasze barwy narodowe mają pochodzenie heraldyczne jako jedne z nielicznych w świecie. Ważne, pochodzą nie od jednego herbu, a od dwóch, Polski i Litwy, umieszczonych na jednej tarczy.

Narodowe Święto Niepodległości zobowiązuje...
Zobowiązanie do poprawnej ekspozycji flagi państwowej i… nade wszystko, pokazania flagi państwowej biało - czerwonej w przestrzeni publicznej. Biało - Czerwonej, tylko i aż, bowiem w polskim ustawodawstwie flagą państwową nazwano zarówno flagę biało - czerwoną, jak i biało-czerwoną z godłem  Rzeczypospolitej Polskiej. Zacna i bliska mi  postać, weksylolog  śp. Alfred Znamierowski był zdania, że flagę biało - czerwoną winno się oficjalnie nazwać „flagą narodową”, gdyż od wielu lat jest symbolem narodowym i mają prawo używać jej wszyscy Polacy. Flaga biało-czerwona z herbem winna stać się „flagą państwową” w pełnym tego słowa znaczeniu, czyli powinna być flagą urzędów i instytucji państwowych w kraju i symbolem państwa polskiego na arenie międzynarodowej. Zbliża się czas ku temu by to uregulować! Podobno w nowej ustawie pracuję się nad tą regulacją...

Proporcje flagi państwowej 5:8 są charakterystyczne tylko dla Polski?
Flaga Polski ma określone proporcje - 5:8. Jeśli używamy określenia flaga państwowa, to należy pamiętać o proporcjach. Flaga państwowa wymaga ściśle określonych proporcji: 5:8. Nie jest ważne, ile ma centymetrów, ważne są proporcje. 5:8 to oficjalna proporcja flagi polskiej i tylko taką można eksponować w urzędach i indywidualnie. Jeżeli kupujemy biało - czerwoną o wymiarach   50 cm na 80 cm - to jest to polska flaga. Ale jeśli jej wymiary są np. 100 cm na 140 cm - to nie mamy flagi, tylko szarfę, materiał w narodowych barwach. Powinniśmy dostrzegać te ważne szczegóły. Proporcje flagi określane są przez wszystkie kraje np. tak jak Rzeczypospolita 5:8 ma Szwecja ale już  2:3 (Czechy, Indie, Austria) czy z niekiedy bardzo dużą dokładnością 10:19 (USA) lub 189:335 (Salwador).

Spotykamy się pierwszy raz w tym temacie. Wykorzystam czas i dopytam jeszcze o poprawność ekspozycji flag...
Do Biało - Czerwonej jesteśmy przywiązani. Podczas świąt państwowych i narodowych z każdym rokiem w oknach i na balkonach pojawia się coraz więcej flag biało - czerwonych. Coraz poprawniej są eksponowane. Trzeba o nie dbać, ponieważ to właśnie przez nie jesteśmy identyfikowani na zewnątrz!
Rzeczywiście nie zaszkodzi jednak przypomnieć kilka zasad. Aby uniknąć błędów podnosząc, opuszczając lub eksponując flagę Rzeczypospolitej Polskiej powinniśmy pamiętać, że:
- powszechny i najczęściej pojawiająca się nieprawidłowość, na fladze nie wolno umieszczać ani przyczepiać do niej żadnego napisu, znaku, litery, słowa, liczby czy jakiegokolwiek rysunku. Flaga nie jest tablicą informacyjną;
- flaga powinna być tak eksponowana, aby nie dotykała podłoża, podłogi lub nie była zamoczona w wodzie;
- jeżeli flaga zaplącze się dookoła drzewca, trzeba ją rozplątać;
- flaga nie może służyć jako nakrycie stołu lub opakowanie jakiegoś przedmiotu;
- flaga powinna być zabezpieczona przed zniszczeniem, zerwaniem lub upadkiem na ziemię;
- podczas ulewy lub przy bardzo silnym wietrze flagę nie powinna być eksponowana, należy opuścić lub jeżeli musi być eksponowana należy zadbać, aby nie uległa zniszczeniu lub zerwaniu;
- flaga powinna być podnoszona  na maszt w sposób energiczny, a tempo podnoszenia flagi należy dostosować do czasu wykonywania hymnu (jednocześnie zacząć i skończyć);
- jeżeli flaga RP jest eksponowana na pojeździe, powinna być umieszczona po jego prawej stronie;
- jeżeli flaga jest eksponowana na podium mówcy, powinna znajdować sie na prawo od mówcy zwróconego twarzą do słuchaczy;
- instytucja odpowiedzialna za organizację obchodów, podczas których używane są flagi z papieru, powinna zapewnić odpowiednie warunki do ich zebrania po zakończeniu uroczystości oraz odpowiedniego zniszczenia;
- flagi nie powinny być wyrzucane do śmietnika ani rzucane na ziemię;
- należy pamiętać, że flaga, którą chcemy eksponować, musi być czysta, niepostrzępiona, a jej barwy nie mogą być wyblakłe;
- pamiętajmy, że flaga lub barwy wywieszane „do góry nogami” nie symbolizują już państwa polskiego;
- trzeba zwracać uwagę na właściwą kolejność barw, jeżeli umieszczane są pionowo, kolor biały powinien znajdować się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu.

...a gdy flaga którą eksponujemy na domu wypłowiała albo podarła się… Wyrzucić do śmietnika?
Nie, nie!!! Na to jest tylko jeden sposób – flagę należy spalić, ale… niepublicznie. Nie wyrzucać do śmietnika.  Również flagi z papieru, używanej podczas różnego rodzaju uroczystości np. 11 listopada.  Aby Zamościanom umożliwić w godny sposób pozbycia się zniszczonej flagi od 2 maja 2012 roku w Zamojskim Ośrodku Informacji Historycznej i Turystycznej, Ratusz – Rynek Wielki 13 i Muzeum Zamojskim  ul. Ormiańska 30 można ją wrzucić do skrzyni flagowej z napisem „USUWANIE FLAGI” - „FLAG DISPOSAL”. „Skrzynia flagowa” to oficjalna nazwa stosowana przez Polskie Towarzystwo Weksylologiczne. Upowszechniamy ideę skrzyń flagowych. Pierwsze dwie były w Zamościu a od lutego tego roku taka skrzynia jest w też Bełżcu. Może Biłgoraj dołączy?

Dopytam jeszcze o umieszczanie nazw miejscowości na fladze Polski…
Modne zjawisko ale jest to nietakt. Powszechny stał się zwyczaj umieszczania na flagach państwowych nazw miejscowości, z którymi przyjeżdżają kibice na zawody sportowe np. skoki narciarskie czy mecze piłkarskie Łady. Polskie Towarzystwo Weksylologiczne  rekomenduje, aby jednak nie naruszać zasad. Powinny to być barwy narodowe a nie flagi państwowe Rzeczypospolitej o proporcji 5:8!!!!. Przy okazji tego zagadnienia , spostrzeżenie. Spostrzeżenie wynikające z naszej rozmowy… Flagi się podnosi i opuszcza ( względnie - zrywa, jak flagi sygnałowe w marynarce wojennej ), natomiast na budynkach flag się nie wywiesza lecz eksponuje, bowiem jak mawia przyjaciel Krzysztof J. Guzek członek - współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego: „Nota bene wciąga się spodnie a opuszcza... majtki, zaś wywiesza bieliznę po praniu”.

I już na koniec naszej rozmowy zaproszenie. Zachęcam do akcji  #PodBiałoCzerwoną. Projekt zakłada sfinansowanie przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej zakupu masztów i flag w każdej z gmin w Polsce, której mieszkańcy dołączą do projektu. Inicjatywa zakupu masztu i flagi zależeć będzie od mieszkańców. Aby otrzymać maszt i Biało-Czerwoną wystarczy 500 głosów poparcia z Biłgoraja. Niewiele brakuje... Więcej na https://www.gov.pl/web/bialoczerwona/opis-i-cel-projektu/

Bardzo dziękujemy za rozmowę.
Dziękuję także i  myślę, że nasza dzisiejsza dysputa pomaże unikać błędów weksylologicznych i ceremonialnych.

Foto: Archiwum prywatne Marek Kwiecień