Jaki wygląda sytuacja budżetu miasta Biłgoraja i czy trzeba podnosić podatki?

Zdawało się, że ostatnia sesja Rady Miasta Biłgoraja będzie bardzo spokojna, wręcz nudna. Złożona przez Burmistrza propozycja uzupełnienia porządku o procedowanie projektu uchwały w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości wywołała dyskusję o budżecie miasta.

W dyskusji stwierdziłem, że stan budżetu jest zły, bo nie pozwala na finansowanie nowych zadań. Przedstawiając projekt uchwały w sprawie zmiany uchwały budżetowej Skarbnik Miasta Roman Żuk stan budżetu ocenił jako dobry. Radni z klubu PiS zauważyli, że mam inne zdanie o budżecie miasta, niż Skarbnik Miasta. radny Pracoń zauważył, że jak zwykle się mylę. Czy na pewno?

Skarbnik ma rację. W terminach przekazuje środki na wynagrodzenia i utrzymanie jednostek organizacyjnych, płaci za prąd, oczyszczanie miasta, pielęgnację zieleni, odbiór odpadów, faktury za wykonane roboty. Administruje, nie zarządza. Dochody bieżące nie pokrywają wydatków bieżących, nie mamy nadwyżki budżetowej, którą można przeznaczyć na inwestycje, na rozwój. Więc szuka nowych źródeł dochodów, sprawdza, które wydatki są konieczne, ale możliwe do przesunięcia w czasie.

Dlatego uważam, że jest źle. Bo nie mamy pieniędzy na poprawę jakości życia, pojawiają się środki zewnętrzne, my nie mamy na udział własny! Można zrezygnować z innej inwestycji (Park Saski), zmniejszyć planowane nakłady, jak proponuje radny Pracoń. Ale chyba nie po to wpisaliśmy do budżetu zadanie, by mieć skąd brać na inne.

Burmistrz Bondyra przedstawił możliwe do realizacji zadania wspierane z funduszy unijnych. Wartość tych zadań to ponad 120 mln zł, udział własny około 18 mln zł. 6 mln rocznie! A inne programy, na przykład budowy dróg? Na dziś nie mamy szans na nadwyżkę budżetową 6 - 7 mln zł.

Dlaczego tak jest?

W ubiegłych latach nam, radnym Klubu Janusza Rosłana nie udało się przekonać radnych PiS, że podwyżka stawek podatku od nieruchomości jest konieczna. Zawsze to nie był dobry czas. Na sesji radny Pracoń sugerował, by Burmistrz spojrzał przez okno, ile lokali stoi pustych. A ja zapytam, dlaczego ktoś zamknął sklep, zrezygnował ze świadczenia usług? Bo my w tym sklepie nie robiliśmy zakupów, nie korzystaliśmy z oferowanych usług, bo może czynsz za wysoki.

Patrzmy makro: inflacja w ubiegłym roku przekroczyła 17%, to znaczy, że dochody z dwóch miesięcy z naszych portfeli wyparowały! My, emeryci i renciści mamy prawem zagwarantowaną waloryzację. Od marca część ubytku z portfela nam oddają. A pracownicy? Niektóre, silne branże wymuszają podwyżki wynagrodzeń, podwyższają ceny produktów, wpływają na inflację. Nauczyciele podobno dostali 200 zł podwyżki - tak Ich pracę docenia minister Czarnek. Ma na dotacje na zakup nieruchomości przez fundacje tworzone przez znajomych i znajomych znajomych. Dla budżetówki nie ma pieniędzy.

Kiedyś, gdy żyliśmy z inflacją, była lansowana zasada: podwyżka wynagrodzeń = inflacja + 5%. Teraz na pewno na to nas nie stać. Na wynagrodzenia pracowników w budżecie mamy około 50 mln zł. Tyle z podatków wraca do mieszkańców. Podwyżka o 22% to 11 mln! Niestety, nasi pracownicy dostają podwyżki, ale ubożeją. Ceny rosną, na mniej ich stać. Inflacja pomału spada, ale to nie znaczy, że ceny będą spadać. Będą tylko wolniej rosnąć.

Podatek PIT w ubiegłym roku obniżony do 12%, mamy więcej pieniędzy, ale mniej za nie kupimy. Gminy tracą podwójnie: wyższe koszty utrzymania miasta, mniejsze dochody z tytułu udziału gmin w podatku PIT. W Biłgoraju w 2023 roku o 3,5 mln zł w porównaniu z 2022 rokiem. Może, jak w roku ubiegłym, będzie wyrównanie utraconych dochodów, ale nie ma jasnych, czytelnych reguł.

[ZT]33893[/ZT]

Spada też sprzedaż detaliczna: w marcu o 7% r/r, więc mniejszy jest dochód z podatku VAT, niższy PKB, mniejsze możliwości wsparcia gmin z budżetu państwa. I jeszcze energia elektryczna. W tym roku mamy dobre ceny, bo Burmistrz w 2021 roku ogłosił przetarg na dostawę energii w latach 2022 i 2023. Jaka będzie cena w 2024 roku? W telewizji widzieliśmy faktury za prąd: cena jednostki wzrosła o 700%! W tym roku tylko na oświetlenie ulic w budżecie mamy 1,25 mln zł. Jeżeli cena wzrośnie o 100%, w budżecie na 2024 rok musimy znaleźć kolejne 1,25 mln zł. Skąd?

Jedyna możliwość, to obniżenie wydatków i podwyższenie dochodów. Wydatki są przez Burmistrza i Skarbnika bardzo pilnowane, w ubiegłym roku wykonane na poziomie 92%. Tu jedna pozycja mnie niepokoi. To środki na wykup nieruchomości i odszkodowania. Pamiętam spotkanie z właścicielami nieruchomości położonych przy projektowanej ul. Nowakowskiego.

Burmistrzowie przekonywali, że budżetu miasta nie stać na wypłatę odszkodowań w wysokości równej cenie rynkowej gruntu. Zebranym bardzo zależało na tej inwestycji, czekali na nią kilkadziesiąt lat. Zgodzili się na cenę zaproponowaną przez Burmistrza. Teraz, mam takie wrażenie, na siłę uszczęśliwiamy mieszkańców, planując modernizację czy budowę ulic: Piłsudskiego, Narutowicza, Gałczyńskiego, Andersena, Fredry. Właściciele nieruchomości położonych przy tych ulicach w większości starają się uzyskać jak najwyższe odszkodowanie. Nie myślą, że na odszkodowanie składamy się my, wszyscy mieszkańcy miasta, podatnicy. Gdyby swoje żądania ograniczyli o 50%, w budżecie byśmy mieli około 600 tys. zł na inne zadania. Na przykład modernizację sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej Nr 3, w której może ćwiczą Ich dzieci. Albo projekt ul. Nadrzecznej.

Słyszałem mieszkańców tej ulicy, poznałem ich problemy z dojazdem. Mam nadzieję, że wykażą dużo dobrej woli, w porozumieniu z pracownikami Urzędu Miasta zlecą wydzielenie gruntu pod drogę, by służby miejskie mogły zadbać o stan tej drogi, w przyszłości zaplanować budowę ulicy. Reasumując: sami musimy zadbać o dochody, byśmy w przyszłych latach mogli liczyć na wsparcie innych i realizację wielu ważnych i oczekiwanych inwestycji. A wpływ mamy tylko na wysokość i dochody z podatku od nieruchomości. By Skarbnik mógł w wykazie przedsięwzięć umieścić kolejne zadania, konieczne jest zapewnienie większych dochodów przez zwiększenie podatków.

Wiem, że to boli. Ale wychodzimy z pandemii, inflacja według zapewnień najważniejszych prezesów szybciej będzie spadała, wzrost gospodarczy jest jeszcze ujemny, ale zakładany jest prawdziwy wzrost.

I oczywiście, wielu żyje się gorzej, ale wielu ma się dobrze. Kilka dni temu widziałem siedem nowych ciągników siodłowych na biłgorajskich rejestracjach. Serce rośnie! Oby właściciel chciał się dzielić z nami, a inni pamiętali, że wyższe podatki zapłacą dopiero w marcu 2024 roku. Mam nadzieję, że to będzie inna, lepsza rzeczywistość.

Pozdrawiam,

Jan Skrok
radny Rady Miasta Biłgoraja